Informacje makroekonomiczne
Wprowadzenie
Niderlandy zajmują szóstą pozycję na światowej liście eksporterów
(trzecie miejsce wśród eksporterów rolnych) i są szóstym
co do wielkości inwestorem na świecie. PKB na jednego mieszkańca
wynosi 29,1 tys. euro. Stopa bezrobocia w styczniu 2006r.
wyniosła 6,1% a wskaźnik inflacji 1,3%. |
|

Autostrada w pobliżu lotniska Schiphol |
|
Podstawowe wskaźniki makroekonomiczne gospodarki Niderlandów
w latach 2002 - 2005:
Wyszczególnienie |
jednostka |
2002
|
2003
|
2004
|
2005
|
prognoza na
2006
|
Dynamika PKB |
% |
0,6
GDP - 445,2 mld euro
|
-0,9 GDP 454,3 mld euro
|
1,7 GDP-466 mld euro
|
0,90 GDP 476 mld euro
|
2,5
GDP 487,0 mld euro
|
Wielkość PKB na 1 mieszkańca
(ceny por.) |
tys. euro |
27,6 |
27,89 |
28,61 |
29,13 |
29,6 |
Ludność |
mln |
|
16,193 |
16,258 |
16,335 |
16,42 |
Dynamika prod. przem. (ceny
por.) |
% |
-1,25 |
-1,0 |
-0,3 |
- |
- |
Dynamika nakładów inw. og.
(ceny por.) |
% |
-0,5 |
-1,0 |
2,5 |
-1,5 |
- |
Relacja deficytu/nadwyż.
budżet. w stos do PKB |
% |
-1,9 |
-3,2 |
-2,1 |
-1,8 |
-1,8 |
Relacja długu publ. (EMU)
w stos. do PKB |
% |
52,6 |
54,1 |
56,3 |
58,1 |
56,0 |
Saldo bieżących obrotów
płatniczych |
mld euro |
21,75 |
23,0 |
- |
- |
- |
Saldo rach. obrotów bież.
w relacji do PKB |
% |
3,0 |
3,75 |
- |
- |
- |
Napływ BIZ w roku sprawozdawczym* |
mld euro |
29,2 |
17,12 |
- |
- |
- |
Wielkość inwestycji KN za
granicą* |
mld euro |
26,3 |
- |
- |
- |
- |
Wskaźnik inflacji (średnioroczny) |
% |
3,5
3,9 (HICP)
|
2,1
1,9-2,0 (HICP)
|
1,20
1,4 (HICP)
|
1,70 1,5 (HICP)
|
1,0 |
Wzrost płac realnych |
% |
3,75 |
2,75 |
1,25 |
0,75 |
1,0-1,5 |
Stan/wzrost zatrudnienia
w gosp. narodowej |
mln/% |
+0,6 |
-0,5 |
-1,0 |
-0,25 |
0,5 |
Stopa bezrobocia na koniec
okresu |
% |
4,0 |
5,1 |
6,40 |
6,50 6,0 (IX-XII
|
5,75 |
Średnie stopy procentowe,
3 mies. Euribor*
Stopy długoterminowe
|
% |
3,325 |
2,69-Ikw03 (3,75) |
4,1 |
3,5 |
4,0 |
Wielkość obrotów h.z. ogółem
(ceny bieżące) |
mld euro |
438,2 |
440,8 |
483,9
|
529,57 |
564,00 |
Wielkość eksportu (ceny
bieżące) |
mld euro |
232,7 |
233,9 |
255,66 |
280,74 |
299,00 |
Dynamika eksportu (ceny
bieżące) |
% |
-3,6 |
0,5 |
9,2 |
9,8
|
7,0 |
Wielkość importu (ceny bieżące) |
mld euro |
205,5 |
206,9 |
228,24
|
248,82 |
265,00 |
Dynamika importu (ceny bieżące) |
% |
-5,8 |
0,6 |
10,3 |
9,00 |
7,0 |
Saldo bilansu handlu zagranicznego
ogółem |
mld euro |
+27,2 |
+27,0 |
27,41 |
31,91 |
34,00 |
Źródła: CBP; CBS/Dec/05/i 12.05 i styczeń/luty
2006r.
* De Nederlandsche Bank, Jaarverslag 2004 i Biuletyn 03/05
Niderlandzki system gospodarczy nazywany jest także "modelem
polderowym" bądź gospodarką consensusu. Stabilność ekonomiczna
utrzymywana jest dzięki strukturalnym, intensywnym kontaktom pomiędzy
pracodawcami, pracownikami i adekwatnymi instytucjami administracji
państwowej. Pracodawcy i pracobiorcy stale pertraktują w ramach
specjalnie w tym celu powołanego organu, Rady Socjalno-Ekonomicznej
(Sociaal Economische Raad, w skrócie SER), odpowiednika polskiej
komisji trójstronnej. Władze usiłują jak najwięcej osiągnąć na drodze
negocjacji.
Do góry
Strategiczne położenie
Niderlandy stały się ważnym punktem węzłowym w dziedzinie
handlu światowego, szczególnie dla międzynarodowych przedsiębiorstw
prowadzących działalność na całym globie. Rozbudowana i nowoczesna
infrastruktura ułatwia transport zarówno towarów i osób, jak
również danych elektronicznych: port w Rotterdamie, port lotniczy
Schiphol oraz "Gigaport" (nowoczesne połączenie
internetowe ze Stanami Zjednoczonymi - "Internet 2").
Niderlandzki bilans handlowy ma od lat wartość dodatnią: ponad
połowa holenderskiego PKB pochodzi z handlu międzynarodowego.
Dlatego też obecnych jest tu tak wiele międzynarodowych przedsiębiorstw.
Również wiele firm zagranicznych ma swoje siedziby w Niderlandach
z uwagi na centralne położenie, elastyczny czas pracy, a także
wielojęzyczne i dobrze wykształcone społeczeństwo.
|
|

Rotterdam - największy port na świecie |
|
Do góry
Usługi
W
ciągu minionych dwudziestu lat sektor usług w Niderlandach objął
największą część krajowej gospodarki. Również eksport usług komercyjnych
(np. świadczenie usług finansowych, inżynieryjnych i z zakresu księgowości
dla klientów zagranicznych) osiągnął w ostatnich dziesięciu latach
znaczny wzrost, większy niż miało to miejsce w przypadku eksportu
towarów.
Podstawowym elementem sektora usług jest handel, kolejne miejsce
zajmuje transport i komunikacja, przemysł budowlany, usługi dla
firm i instytucji (np. doradcze, księgowe, pośrednictwo), a także
bankowość i ubezpieczenia. Większość przedsiębiorstw w tym sektorze
działa przede wszystkim na rynku krajowym. Działalność zagraniczna
koncentruje się w dziedzinie przewozów, doradztwa technicznego i
handlu. Niderlandzkie banki (największe z nich to ABN AMRO i ING),
posiadające obejmującą cały świat sieć oddziałów, wspierają finansowo
działania rodzimych firm za granicą poprzez udzielanie im kredytów,
obsługując zarazem wiele firm i instytucji spoza Niderlandów.
Trzy
czołowe międzynarodowe przedsiębiorstwa handlowe to Ahold, SHV Holdings
i Hagemeyer. Obok tych typowo handlowych firm działalność handlową
prowadzą także niderlandzkie i międzynarodowe koncerny przemysłowe,
jak Unilever, Philips, Akzo Nobel i Shell, przyczyniając się znacznie
do wzrostu niderlandzkiego handlu. Sektor transportu koncentruje
się w Niderlandach wokół Portu Lotniczego Schiphol i portu morskiego
w Rotterdamie. Najbardziej znane holenderskie firmy przewozowe to:
KLM Royal Dutch Airlines, Nedlloyd, Frans Maas i Smit International.
Bardziej aktywne poza Niderlandami niż na ich terenie (świadczące
zatem usługi eksportowe) są firmy pogłębiające dna mórz i rzek:
Boskalis, HAM i Ballast Nedam. W dziedzinie telekomunikacji międzynarodowej
oraz przesyłu danych firmą działającą na zagranicznych rynkach jest
KPN Nederland.
Do góry
Przemysł
Charakterystyczną cechą niderlandzkiego przemysłu jest jego międzynarodowe
ukierunkowanie, nie tylko w zakresie zbytu za granicą, lecz także
rozmieszczenia zakładów produkcyjnych i współpracy z przedsiębiorstwami
zagranicznymi. Przetwórstwo chemiczne, spożywcze i przetwórstwo
metali stanowią najistotniejsze gałęzie przemysłu. Ponadto dobrze
rozwinięta jest branża graficzna i elektrotechniczna. W ramach tych
gałęzi przemysłu produkcja została w ciągu ostatnich dziesięciu
lat unowocześniona, co zapewnia jej konkurencyjność w skali światowej.
Największe
koncerny chemiczne na świecie mają swoją główną siedzibę w Niderlandach.
Istotną pozycję zajmuje także przemysł przetwórstwa metali, który
wyspecjalizował się przede wszystkim w produkcji maszyn. W większości
z nich zastosowano elektroniczne systemy sterujące. Między innymi
dzięki temu Niderlandy zajmują czołową pozycję wśród światowych
wytwórców maszyn do przetwórstwa spożywczego, środków transportu
i instalacji stosowanych w procesach produkcji żywności i w przemyśle
chemicznym. Silnie rozwinął się dzięki temu przemysł elektroniczny.
Najważniejszymi rynkami zbytu są Niemcy, Francja, Belgia i Wielka
Brytania. W krajach tych Niderlandy są drugim co do wielkości dostawcą
przemysłowej aparatury hightech oraz towarów konsumpcyjnych. Republika
Federalna Niemiec sprowadza z Niderlandów więcej towarów (pod względem
wartości) niż ze Stanów Zjednoczonych czy z Wielkiej Brytanii.
Do góry
Energia
Dzięki
eksploatacji znacznych złóż gazu ziemnego na północy kraju Niderlandy
stały się największym producentem tego surowca w Europie Zachodniej.
Zarówno na wybrzeżu, jak też w holenderskiej części platformy kontynentalnej
w Morzu Północnym, przedsiębiorstwa energetyczne wydobywają złoża
ropy naftowej i gazu ziemnego. Znaczna część energii zaopatrującej
Europą Zachodnią pochodzi z ropy, która w postaci surowej trafia
do portu w Rotterdamie. Tam znajdują się rafinerie przerabiające
duże ilości tego surowca. Ropa naftowa i produkty ropopochodne rozprowadzane
są z terenu portu, najczęściej rurociągami, bezpośrednio na tereny
przemysłowe w Niemczech i Belgii. Dzięki istniejącym rafineriom
i przemysłowi wydobywczemu (offshore) powstały duże możliwości zbytu
dla przemysłu petrochemicznego. W Niderlandach działają cztery wielkie
zakłady konstrukcji stalowych będące w stanie projektować i budować
kompletne rafinerie chemiczne, rafinerie ropy naftowej oraz instalacje
offshore. Ponadto istnieją dziesiątki zakładów, z których każdy
specjalizuje się w specyficznej aparaturze. Wymagające prawo dotyczące
ochrony środowiska, jakie władze holenderskie postawiły przed zakładami
pod koniec lat osiemdziesiątych, stało się silnym impulsem do badań
nad technikami oczyszczania ścieków i spalin oraz do (przemysłowego)
przetwarzania odpadów. Niderlandy należą do krajów o "najczystszej
produkcji".
W dziedzinie pozyskiwania energii z biomasy, słońca i wiatru ok.
40 wyspecjalizowanych firm wprowadziło na rynek własne systemy.
Obecnie ponad 2% zużywanej w Niderlandach energii pokrywane jest
z odnawialnych źródeł, ilość ta jednak cały czas wzrasta. Dążeniem
jest dostarczanie przynajmniej 10% zużywanej energii ze źródeł odnawialnych
do roku 2010.
Do góry
Nauka i technologia
Z
uwagi na fakt, iż Niderlandy posiadają niewiele surowców naturalnych,
Holendrzy poświęcają wiele uwagi doskonaleniu i wykorzystywaniu
swojej wiedzy. Ponad 60.000 naukowców pracuje w holenderskich przedsiębiorstwach,
na uniwersytetach i w instytutach, które wydają rocznie 4,6 miliarda
euro na nowe technologie. Połowa tych wydatków przypada na przedsiębiorstwa,
natomiast na uniwersytety i instytuty po jednej czwartej. Holendrzy
są autorami 7% wszystkich publikacji naukowych i 6% patentów w Unii
Europejskiej. Około 5000 przedsiębiorstw w Niderlandach prowadzi
we własnej firmie badania w kierunku unowocześniania swych produktów
i procesów produkcyjnych. Najważniejszymi firmami w tej dziedzinie
jest wielonarodowa piątka: Philips, Shell, Akzo Nobel, DSM i Unilever.
Ministerstwo Spraw Ekonomicznych Królestwa Niderlandów prowadzi
aktywną politykę wspierania działań innowacyjnych oferując programy
subwencyjne, stojące otworem dla wszystkich przedsiębiorstw mających
swoją siedzibę w Niderlandach, niezależnie od obywatelstwa właścicieli.
Innowacje w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw wspierane
są w ramach sieci osiemnastu "Ośrodków Innowacyjnych", udzielających
tym firmom porad, a także pełniących rolę pośrednika w kontaktach
z instytutami badawczymi bądź innymi firmami.
GigaPort jest przykładem osiągnięcia technologicznego o bezpośrednim
zastosowaniu. Dzięki projektowi GigaPort Niderlandy posiadają jako
pierwszy kraj w Europie bezpośrednie połączenie Internet 2 Abilene
(nowoczesne połączenie internetowe) ze Stanami Zjednoczonymi. Fakt
ten czyni Niderlandy elektroniczną bramą Europy, przy czym kraj
ten stanowi atrakcyjną lokalizację dla firm z sektora ICT (Technologia
Informacyjna i Komunikacyjna).
Do góry
Wymiana handlowa z zagranicą
Według
danych wstępnych na koniec 2001r. eksport towarów niderlandzkich
osiągnął wartość ok. 230,0 mld €, a import ok. 215,0 mld €.
Handel zagraniczny zamknął się zatem dodatnim saldem wynoszącym
ok. 15 mld euro. Zdaniem analityków, saldo to mogłoby być większe,
gdyby struktura eksportu bardziej odpowiadała popytowi rynku. W
holenderskim eksporcie znaczącą rolę odgrywają artykuły rolne i
żywność (ponad 20% wolumenu eksportu), które należą do mniej poszukiwanych
na światowych rynkach aniżeli przykładowo produkty chemiczne, maszyny
czy sprzęt elektroniczny.
Eksport
Ponad czwartą część (25,7%) całego eksportu przyjmują Niemcy. Belgia
odbiera 12% a Wielka Brytania - 11,3% całości eksportu. Eksport
do krajów UE wzrastał w wolniejszym tempie aniżeli cały eksport
holenderski, niemniej państwa członkowskie UE przyjęły 77,6% całego
niderlandzkiego eksportu. Wskazuje to na silne więzi gospodarcze
tego kraju z unijną wspólnotą. Kraje azjatyckie stanowiły drugi
pod względem wielkości rynek dla Niderlandów; przyjmują one 6,5%
holenderskiego eksportu. Głównym partnerem handlowym na kontynentach
amerykańskich były Stany Zjednoczone, które przyjęły 4,4% eksportu
holenderskiego. Państwa Europy Środkowo-Wschodniej odbierały jedynie
3,9% holenderskiego eksportu, ale obserwuje się systematyczny wzrost
eksportu do tych państw.
Import
Prawie połowa (54,3%) holenderskiego importu pochodziła z państw
członkowskich UE. Trzy pierwsze miejsca pod względem wolumenu importu
z państw UE zajmują Niemcy, Belgia i Wielka Brytania, dostarczające
odpowiednio: 18,4%; 9,2%; i 8,8% wartości importu do Niderlandów.
Z Azji pochodziło aż 21,4% holenderskiego importu; Stany Zjednoczone
dostarczyły 9,9% towarów sprowadzanych do Niderlandów. Udział krajów
Europy Środkowo-Wschodniej w holenderskim imporcie był niewielki
i podobnie jak w przypadku eksportu - stanowił 3,9% (rok wcześniej
- 3,8%) całego importu do tego kraju. Rosja, która stopniowo odzyskuje
swoją wcześniejszą pozycję na rynku holenderskim, dostarczyła 1,5%
(dwa lata wcześniej - jedynie 0,9%) ogólnej wartości towarów importowanych
przez Holendrów.
Do góry
|