|
Prowincja Noord Holland / Płn. Holandia
Stolica prowincji: Haarlem,
Adres Urzędu Prowincji:
Provincie Noord-Holland,
Bureau Communicatie
Postbus 123
2000 MD Haarlem
tel. +31-23 143 143
Prowincja zajmuje obszar 24 059,10 km2 , z czego 714,20 km2 stanowią
rzeki, kanały i akweny wodne.
Ogólna liczba mieszkańców wynosi 2 518 354.
Gęstość zaludnienia należy do jednej z największych w Holandii i
wynosi 946 mieszkańców na km2.
Ilość gmin: 70
Najważniejsze miasta to: Amsterdam (stolica kraju), Haarlem, Alkmaar,
Heerhugowaard, Purmerend, Hoorn, Enkhuizen i Den Helder.
Prowincja położona jest w północno-wschodniej części Holandii i
otoczona z trzech stron wodą: Morze Północne na zachodzie, Waddenzee
- na północy i Ijsselmeer na wschodzie. Krajobrazowo wyróżnić można
4 regiony: dawne poldery, leżące poniżej poziomu morza (najniższy
punkt: De Haarlemmermeer -5,3 m); wydmy nadmorskie, osiągające na
północy do 500 m szerokości i od 10 - 60 m wysokości; t Gooi, czyli
ciąg wzgórz z Tafelberg (36 m) jako najwyższym wzniesieniem na południowym-wschodzie;
wyspa Texel.
Gospodarczo prowincja dzieli się na uprzemysłowione południe i
rolniczą północ.
Przeważająca większość ludności skupia się na południu prowincji
wzdłuż Noordzeekanaal i w jego najbliższych okolicach oraz w południowo-zachodniej
części prowincji, w okolicach Haarlem. Może to doprowadzić do przeludnienia
na południu i niedoborów ludności - a tym samym rąk do pracy - na
północy. Największym problemem władz prowincji jest więc zapewnienie
harmonijnego i zrównoważonego rozwoju regionów, przy czym władze
prowincji dążą do rozwoju północnego i środkowego rejonu prowincji
jako regionu mieszkalnego i miejsca pracy. W roli "ośrodków stymulujących"
występują miasta Hoorn, Enkhuizen i Medemblik, gdzie początkującym
przedsiębiorcom wypłaca się specjalne premie za lokowanie przemysłu
w tej okolicy.
Znaczna część prowincji położona jest w depresji, stąd też istotnego
znaczenia nabiera zagadnienie regulacji poziomu wody na polderach.
Zajmują się tym prowincjonalne zarządy ("Waterschappen"). Ponadto
istnieje odrębna organizacja, odpowiedzialna za nadzór i utrzymanie
licznych tam i śluz i wałów przeciwpowodziowych. Ochrona środowiska
stanowi ważne zadanie dla władz prowincji. Chodzi tu o walkę z hałasem
(lotnisko Schiphol, autostrady), zanieczyszczenie wód (porty, grunty),
utylizację odpadów. Ponadto przeprowadza się detoksyfikację gruntów,
przygotowując je pod tereny mieszkalne i rekreacyjne.
Zgodnie z planem rozwojowym przyjętym przez władze prowincji w
1968 roku tereny leżące wzdłuż i w najbliższej okolicy kanału Noordzeekanaal
przeznaczono pod zabudowę przemysłową i budowę nowych basenów portowych,
dostępnych dla dużych statków. Do 2015 r. trzeba będzie zagospodarować
1 400 ha, usprawnić infrastrukturę, obciążając zbytnio dróg lądowych,
bez szkody dla otoczenia, przyrody i krajobrazu, jednocześnie zapewniając
mieszkańcom odpowiednie warunki mieszkania i rekreacji,. Wykonawstwem
i planowaniem zajmuje się RON (Regionale Ontwikkelingsmaatschappij
Noordzeekanaal = North Sea Canaal Area Development Company), w skład
której wchodzą przedstawiciele prowincji i zarządów gmin leżących
nad kanałem oraz władze portu Amsterdam. Na te cele władze portu
Amsterdam otrzymały 21,4 miliony NLG dotacji od państwa i ponad
10 milionów NLG od władz prowincji . Rozwój kanału przyniesie 37
000 dodatkowych miejsc pracy w 2015 r. Już teraz szkoli się specjalistów,
których będzie można zatrudnić w nowopowstałych przedsiębiorstwach(
np. we współpracy z Erasmus Universiteit opracowano program nowego
kierunku studiów: Ekonomia i logistyka morska (Maritime Economics
& Logistics).
PRZEMYSŁ
Skupia się w portach, na terenach położonych wzdłuż Noordzeekanaal
i w rejonach położonych na północ od Amsterdamu (Purmerend i Edam)
i w południowo-zachodniej części prowincji. Ijmond to młody, nowoczesny
okręg przemysłowy, z głównymi ośrodkami w Velsen, Beverwijk i Heemskerk
Dużym okręgiem przemysłowym jest Zaanstreek, mocno uprzemysłowiona
grupa gmin, jeden z najstarszych okręgów przemysłowych w Holandii.
Główne gałęzie przemysłu to: przemysł spożywczy i produkcja używek,
metalowy , chemiczny, graficzny, rafineryjny, samochodowy.
Do bardziej znanych przedsiębiorstw należą m. in.: Ballast Nedam
(budowa dróg, mostów, kanałów), Machinefabriek Saedt bv (pompy),
Holland Marine Services (biologiczne oczyszczalnie ścieków), Ooms
Avenhorn Holding bv (budownictwo przemysłowe),Van den Broek (telekomunikacja
i alarmy przeciw włamaniowe). Jonker/Edam Beton (materiały budowlane),
Kromenie (linoleum).
Zupełnie autonomicznym okręgiem przemysłowym jest Amsterdam, obejmujący
także port morski w Amsterdamie i okolice, czyli tzw. Wielki Amsterdam.
Skupia się tam około 50% całego przemysłu prowincji Noord-Holland.
Sam przemysł w mieście i okolicach, nie licząc portów, zatrudnia75
000 osób. W Amsterdamie działa przemysł samochodowy (Mitsubishi,
Daewoo, Yamaha), przemysł spożywczych, tekstylny i produkcja konfekcji.
Dużo przedsiębiorstw stanowiących zaplecze portowe i świadczących
usługi dla użytkowników portu m.in. przedsiębiorstwa spedycyjne,
65 magazynów i 4 duże chłodnie, przedsiębiorstwa zajmujące się przeładunkiem
rozładunkiem i załadunkiem towarów, firmy przewozowych. Firm stale
przybywa, gdyż z uwagi na świetną infrastrukturę i zachęty ekonomiczne
lokują się tu chętnie również firmy zagraniczne, głównie amerykańskie,
japońskie i angielskie. Plany Izby Handlowej Amsterdamu zagospodarowania
przestrzennego do 2030 przewidują zabudowę przemysłową na nowych
terenach Wijkermeerpolder; preferowane dziedziny to firmy zajmujące
się : energia, technologią ochrony środowiska, technologią transportu
i logistyką, technologią medyczną.
Przemysł budowlany (budowa dróg, budownictwo mieszkaniowe i przemysłowe,
remonty itd.) - zatrudnia ponad 63 200 osób w około 12 70 firmach.
Przemysł w prowincji zatrudnia - łącznie z Amsterdamem - ponad 121
300 osób w ponad 9 880 przedsiębiorstwach.
PORTY
Porty stanowią jeden z najważniejszych aspektów życia gospodarczego
prowincji, aczkolwiek wskutek częściowego osuszenia morza wewnętrznego
Ijjselmeer część portów straciła na znaczeniu lub zmieniła funkcję,
przekształcając się z portów rybackich w porty świadczące usługi
przeładunkowe (transshipment).
Największym portem jest zespół portów morskich, obejmujący port
w Amsterdamie, Ijmuiden, Beverwijk i Zaanstad. Zajmują one łącznie
1 900 ha powierzchni i 600 ha wód żeglownych, stanowiąc 17ty co
do wielkości port w świecie i 5ty w Europie. Port w Amsterdamie
połączony jest z Morzem Północnym kanałem Noordzeekanaal i z Renem
kanałem Amsterdam-Rijnkanal a ponadto posiada świetne połączenia
kolejowe i drogowe z resztą kraju. Zatrudnia łącznie około 60 tys.
osób. W portach przeładowuje się około 60 milionów ton towarów rocznie
a wartość realizowanych usług wynosi około 3,7 miliarda euro. Pierwsze
miejsce wśród przeładowywanych towarów zajmują: węgiel (około 28
703 tys. ton rocznie), przetwory ropy naftowej (około 22 490 tys.
ton rocznie) i pasza dla zwierząt (16 000 tys. ton rocznie). Amsterdam
jest największym w świecie portem przeładowującym kakao (20% światowej
produkcji).
Amsterdam posiada nowy terminal pasażerski niedaleko centrum miasta,
dostępny dla dużych statków pasażerskich. W 2000 r. przybiło tu
100 statków pasażerskich z blisko 100 tys. pasażerów.
W r.2000 do portu zawinęło ponad 9000 statków morskich. Każdy statek
morski generuje około 500 000 euro dochodu dla miasta. Administracją,
zarządem i rozbudową urządzeń portu Amsterdam i zagospodarowaniem
terenów położonych wzdłuż Noordzeekanaal zajmuje się powołany przez
gminę Gemeentelijk Havenbedrijf Amsterdam,(A-dam Port Authority).
Porty rybackie to: Helder i Ijmuiden, Den Oever, Oudenschild.
Flota rybacka to ponad 390 kutrów i 16 statków do połowów dalekomorskich.
Razem dostarczają ponad 145 ml ton ryby.
Ijmuiden - giełda rybna na którą dostarcza się ponad 20 500 ton
ryby morskiej, świeżej i mrożonej rocznie, o wartości 112 ml NLG.
Za pośrednictwem tego portu eksportuje się rybę do krajów afrykańskich
i Dalekiego Wschodu. Ponadto Port w Ijmuiden importuje drewno, celulozę
(ponad 150 tys. ton celulozy rocznie).
Oudenschil (na wyspie Texel) - baza floty rybackiej i zakłady remontowe.
Rybę odstawia się do portu w Den Helder. Flota: 25 kutrów, i 6-7
osób załogi . Połowy: sola 1 mln 673 000 kilo, flądra 2 miliony
825 000 kilo, dorsz 400 000 kilo, krewetki; Port w Oudenschild służy
również jako port przeładunkowy buraków.
Den Helder - port rybacki, zajmujący się głównie przeładunkiem i
eksportem dostarczonej ryby. Tu znajdują się giełdy rybne, w tym
jedna międzynarodowa. Rocznie dostarcza się tu około 14 000 ton
ryby o wartości około 110 ml. NLG. Główne gatunki to sola, flądra,
dorsz, tarbot. Własna flota rybacka liczy 35 kutrów. W Den Helder
mieści się ponadto baza wojennej marynarki holenderskiej i doki
naprawcze. Tu również mieszczą się przedsiębiorstwa, zajmujące się
produkcją i naprawami platform wiertniczych.
Port w Beverwijk jest największym światowym portem przeładunkowym
ziemniaków -sadzeniaków. Za pośrednictwem tego portu eksportuje
się rocznie ponad 150 000 ton ziemniaków, głównie do krajów śródziemnomorskich;
ponadto poprzez Beverwijk eksportuje się owoce i jarzyny (10 000
ton rocznie), mączkę kukurydzianą ( 6 000 ton), drewno opałowe (40
000 ton) i importuje złom żelaza (30 000 ton rocznie), płyty drewniane
(7 000 ton) i smary (4 000 ton).
ROLNICTWO
Najwięcej rolników w prowincji Noord Holland zajmuje się hodowlą
bydła mlecznego i mięsnego. Gospodarstwa hodowlane skupiają się
na polderach na północy prowincji i w okolicy Vechtstreek położonej
na południowy-wschód od Amsterdamu. Gospodarstw specjalizujących
się w hodowli bydła jest 2 310; bydła - 160 110 sztuk. Ponadto hoduje
się owce (233 994 sztuki), trzodę chlewną (33 726 sztuk), kurczaki
(ponad 1 400 tys. sztuk).
Na południowy-wchód od Amsterdamu (w okolicy Haarlemi Horstermeer)
oraz na północy prowincji rozwinęło się ogrodnictwo, sadownictwo
i hodowla cebulek kwiatowych. Prowincja Noord-Holland posiada największy
areał upraw cebulek kwiatowych w Holandii. Gospodarstw zajmujących
się produkcją kwiatów i cebulek kwiatowych jest 2580, uprawą warzyw
- 815, owoców - 201; areał upraw cebulek kwiatowych obejmuje 1 297
ha, kwiatów - 927 ha; warzyw - 5467 ha; owoców - 1134 ha.
W Aalsmeer znajduje się największa giełda kwiatowa w Holandii,
z obrotami sięgającymi ok. 2,3 milionów NLG. W rolnictwie znajduje
zatrudnienie w pełnym i niepełnym wymiarze godzin około 30 tys.
osób.
Liczba gospodarstw rolnych ogółem - ponad 8 700.
USŁUGI FINANSOWE DLA BIZNESU
Najwięcej osób, bo ponad 77 tys., zatrudnionych jest w sektorze
usług bankowych (poza bankami holenderskimi ma tu swoje siedziby
ponad 90 banków z 19 krajów), finansowych ( m. in. międzynarodowa
giełda papierów wartościowych w Amsterdamie EURONEXT), ubezpieczeniach
i funduszach emerytalnych (ponad 354 firm).
OBSŁUGA BIZNESU
Zalicza się tu sprzedaż i wynajem nieruchomości, wynajem środków
transportu, badania badawczo-rozwojowe (R&D), prowadzenie administracji
i rachunkowości, doradztwo, usługi komputerowe, firmy ochroniarskie
i sprzątające.
Poradą startującym przedsiębiorcom służą organizacje, takie jak:
izby handlowe, Amsterdam Science Park, N.V., będąca wspólną inicjatywą
gminy, Uniwersytetu UvA, NWO (holenderska organizacja pracodawców)
i banku Rabobank czy Servicedesk Bedrijvenhuisvesting , służący
informacją o terenach przemysłowych i portowych, lokalach itp. dla
firm, chcących ulokować się w Amsterdamie. Instytucje zagraniczne
mogą skorzystać z porady Amsterdam Foreign Investment Office
Badaniami R&D zajmuje się m.in. Centrum voor Wiskunde en Informatica
(ośrodek badań w dziedzinie matematyki i informatyki); International
Instituut voor Sociale Geschiedenis -jeden z największych w świecie
ośrodków badań i dokumentacji w zakresie socjologii, a szczególnie
ruchów robotniczych; Koninklijke Nederlandse Akademii van Wetenschappen
(Królewska Akadamia Nauk) - jednostka nadrzędna w stosunku do innych
instytutów badawczych, nadzorująca jakość badań naukowych w Holandii;
Nederlands Instituut voor Kernfysica en Hoge Energie-fysica - koordynujący
i wspierający badania w zakresie fizyki jądrowej. Łącznie na terenie
prowincji działa ponad 300 zakładów naukowo-badawczych, zatrudniających
w sumie ponad 4 tys.osób.
Amsterdam New Media Association skupia sektor multimedialny oraz
profiluje i koordynuje jego działalność. Szybko rozwija się sektor
informatyki i technologii komputerowej; w prowincji usytuowało się
ponad 4 tys. firm komputerowych i elektronicznych, zatrudniających
łącznie ponad 24 600 osób. Mają tu swoje siedziby firmy takie,jak:.
Cap Gemini, Getronics Network Services, IBM Computerij Opleidingen,
Industrial Information Partners, Logicsoft Europe, jeden z największych
internethubs na świecie Wetenschaps- en Technologie Centrum Watergraafsmeer
w Amsterdamie.
Firmy zajmujące się pośrednictwem kupna/ sprzedaży nieruchomości,
wynajmem środków transportu, maszyn i narzędzi ponad 5 170 (z czego
46 firm w Amsterdamie) , zatrudniające ponad 20 tys. osób.
W porcie mieszczą się m.in. firmy przeładunkowe (ponad 45), magazyny
i chłodnie (ponad 60), producenci żywności, m.in. Cargill i Rademaker,
liczne firmy spedytorskie (ponad 80). W dziedzinie obsługi biznesu
na terenie prowincji Noord Holland - łącznie z Amsterdamem - działa
ponad 38 900 przedsiębiorstw, zatrudniających ogółem ponad 200 000
osób
HANDEL / USŁUGI
Chodzi tu o handel hurtowy i detaliczny i usługi takie jak: serwis
napraw artykułów konsumpcyjnych, sprzedaż i naprawa samochodów.
Handel stanowi bardzo aktywną dziedzinę gospodarki - 418 tys. przedsiębiorstw
krajowych i ponad
1 500 zagranicznych, zatrudniających w sumie około 80 tys. osób.
TURYSTYKA
W celach statystycznych do tego sektora zalicza się również gastronomię,
kulturę/ rekreację/ sport/ rozrywkę, przewóz wycieczek, sprzedaż
pamiątek itp. Turystyka i gastronomia stanowią najbardziej rozwinięty
sektor gospodarki prowincji. Walory turystyczne prowincji, urozmaicony
krajobraz, 260 km pięknych piaszczystych plaż, kurorty nadmorskie,
możliwości uprawiania turystyki rowerowej i pieszej, sportów wodnych,
liczne interesujące muzea, liczne atrakcje, m.in. wyścigi samochodowe
w Zandvoort, sprawiają, że sezon turystyczny trwa tu prawie cały
rok. Baza noclegowa oferuje ponad 153 000 miejsc w północnej części
prowincji: składa się na to ponad 110 hoteli i pensjonatów, ponad
60 kempingów, 10 ośrodków rekreacyjno-wypoczynkowych, pokoje prywatne,
apartamenty itp.
Ogólnie w tym sektorze gospodarki pracuje ok. 21% mieszkańców prowincji.
TRANSPORT I KOMUNIKACJA
Prowincja pokryta jest gęstą siecią dróg lądowych (10.170 km)
zapewniających świetne połączenie z resztą kraju i z Europą, a drogi
morskie zapewniają połączenie z najbliższymi sąsiadami czyli z Anglią
i Szwecją. Na terenie prowincji znajduje się największy port lotniczy
Holandii Schiphol, będący 4tym portem pasażerskim w Europie, po
Londynie, Paryżu i Frankfurcie, i 3cim największym w przewozie towarów.
Przez Schiphol przewija się ponad 40 milionów pasażerów rocznie.
Ilość przeładowywanego towaru przekracza milion ton rocznie. Pracuje
tu ponad 50 000 osób.
Ważnymi arteriami wodnymi w prowincji są 3 kanały: Noordzeekanaal
(1876 r.), łączący port w Amsterdamie z Morzem Północnym. Kanał
ma 30 km długości i 160 m szerokości. Dno kanału znajduje się 13
m poniżej poziomu morza. Kanał jest dostępny dla statków o wyporności
do 90 000 ton. Wzdłuż Kanału położone są porty: Amsterdam, Zaandaam,
Beverwijk, Ijmuiden.
Ważne miejsce w transporcie wewnętrznym prowincji zajmuje Noordhollandskanaal.
Zbudowany wcześniej niż Noordzee Kanaal w celu skrócenia drogi wodnej
z Amsterdamu do Morza Północnego, obecnie używany jest jedynie dla
potrzeb ruchu wewnętrznego. Długość: 79,3 km, szerokość 37 - 70
m, szerokość dna: od 4,5 do ponad 10 m.
Trzeci kanał to Amsterdam-Rijnkanaal , łączący port Amsterdam z
Zagłębiem Ruhry w Niemczech.
Transport i komunikacja zatrudniają w sumie ponad 71 800 osób w
około 4 300 przedsiębiorstwach.
Oddzielną gałąź stanowią zakłady świadczące usługi dla transportu
(warsztaty naprawcze itp.) jest ich ponad 2 tys. i zatrudniają łącznie
około 32 390 osób.
SZKOLNICTWO
Amsterdam posiada 2 uniwersytety: Universiteit van Amsterdam,
o profilu humanistycznym, 21 000 studentów i Vrije Universiteit
o profilu matematyczno-przyrodniczym, 16 000 studentów. Ponadto
Amsterdam posiada 17 wyższych szkół zawodowych o różnych profilach
nauczania, mających łącznie około 29 000 studentów. Do największych
należą: Hogeschool van Amsterdam, mająca 20 wydziałów od 800 -1000
studentów na każdym wydziale. Proponowane kierunki studiów obejmują
m.in. opiekę zdrowotną, inżynierię morską, technologię ropy naftowej
i gazu, informatykę, projektowanie mody i konfekcję, wychowanie
fizyczne; Hogeschool voor Economische Studies Amsterdam.
Wykształcenie artystyczne zapewniają: Amsterdamse Hogeschool voor
de Kunsten - 2 200 studentów, 550 wykładowców; kierunki studiów
obejmują sztuki piękne, taniec, muzykę, architekturę, muzykologię,
TV, teatr; Gerrit Rietveld Academie, Nederlandse Film en Televisie
Akademie i ekskluzywna Rijks Akademie voor Beeldende Kunsten, licząca
około 80 studentów z różnych krajów, studiujących indywidualnie
na warsztatach i projektach, pod kierownictwem profesorów.
Uniwersytety zatrudniają około 3 500 wykładowców, ogółem w szkolnictwie
pracuje ponad 67 000 osób.
OPIEKA ZDROWOTNA I SOCJALNA
W prowincji Noord Holland znajduje się 68 szpitali, przy czym
sam Amsterdam posiada 24 szpitale - w tym 2 akademickie - 3 zakłady
psychiatryczne, 32 domy opieki i domy starców. Organizacją nadrzędną,
koordynującą działalność szpitali, domów opieki społecznej, zakładów
psychiatrycznych i dla osób niepełnosprawnych w mieście i rejonach
Amstelveen, Haarlemmermeer, Zaanstad, Purmerend jest SIGRA (Samenwerkende
Instellingen Gezondheidszorg Regio Amsterdam) . W tym sektorze zatrudnionych
jest ponad 140 tys. osób w ponad 8 tys. placówek ochrony zdrowia.
Do góry
|
